Homeostaza od A do Z

Czym jest HOMEOSTAZA?

Słowo ,,homestaza" pochodzi od greckich słów, homoíos – podobny, równy; stásis – trwanie, stabilność.

W odniesieniu do organizmu, homeostaza jest niczym innym jak zdolnością organizmu do stabilności wszystkich jego funkcji, miarowości oddechu i bicia serca, optymalizacji temperatury. Pojęcie to w ujęciu medycznym odnosi do równowagi płynów ustrojowych oraz temperatury.

W szerszym kontekście biologicznym jest zdolnością utrzymywania dynamicznej równowagi środowiska, w którym zachodzi szereg procesów biologicznych. Jednak utrzymywanie homeostazy środowiska wewnętrznego - to także kontrola ciśnienia osmotycznego, stężeń związków chemicznych w płynach ustrojowych, prężności gazów oddechowych, ciśnienia tętniczego krwi.

Ciśnienie osmotyczne i osmoza są bardzo istotnymi wskaźnikami bilansu wodnego. A pamiętajmy, że człowiek składa się z 55% do 60% z wody. To ostatnie polega na przemieszczaniu się cząsteczek rozpuszczalnika przez półprzepuszczalną błonę, która rozdziela roztwór i rozpuszczalnik. Do błon półprzepuszczalnych należą m.in. błony komórkowe. Są w stanie przepuścić cząsteczki wody, a nie przechodzą przez nie natomiast wielkocząsteczkowe substancje, które znajdują się w płynie komórkowym.

Praktycznie każdy parametr w żywym organizmie jest kontrolowany, a przekroczenie granic zarówno w górę jak i w dół uruchamia mechanizmy korygujące.  Za prawidłowe funkcjonowanie układów naszego organizmu oraz mechanizmów korygujących odpowiada układ ECS. 

W 1878 Claude Bernard fizjolog francuski, uważany za ojca nowoczesnej fizjologii stwierdził :

,,stałość środowiska wewnętrznego jest warunkiem swobodnego i niezależnego życia ”

oraz

,,najważniejsze funkcje organizmu to funkcje regulacyjne ponieważ mimo ciągłych zmian środowiska
umożliwiają przetrwanie organizmu ”  - co jest kluczowym zdaniem. 

W latach dwudziestych XX wieku amerykański fizjolog Walter Cannon wprowadził pojęcie ,,homeostaza ”. 

W wyniku procesów ewolucyjnych powstały najpierw prymitywne formy życia. Zamieszkując oceany, wytworzyły szereg mechanizmów zapewniających constans wewnętrznych mechanizmów. Należały do nich układy kanałów jonowych, różnego typu przenośników i układów transportujących przez błonę komórkową. Zapewniały one możliwość pozyskiwania potrzebnych do życia związków jak i usuwania zbędnych produktów do otoczenia. W drodze dalszej ewolucji, natura tworzyła kolejne, bardziej skomplikowane organizmy, nigdy nie zapominając o wewnętrznej równowadze. Można zatem pokusić się o stwierdzenie, że organizmom w drodze ewolucji zawsze towarzyszyła homeostaza.  

Podstawą homeostazy jest bilans energetyczny organizmu.

Jak ważny jest bilans energetyczny i jak nasze wewnętrzne elektrownie na poziomie komórkowym działają i współdziałają z systemem endokannabinoidowym pisałem TUTAJ. Przypomnę tylko, że każda ludzka komórka ma jądro, w którym przechowywane są wszystkie geny niezbędne do funkcjonowania całego ludzkiego ciała. Komórki nie są statyczne, ale raczej bardzo dynamiczne, elastyczne, płynne i bardzo ,,gadatliwe".

Komórki nie tylko komunikują się ze sobą nawzajem, ale posiadają także intensywną komunikację wewnętrzną. Problemy z prawidłową komunikacją są przyczyną wielu chorób i dolegliwości. A CBD przywraca zdolność komunikacji międzykomórkowej.  Gdybyśmy mieli powiększyć pojedynczą komórkę, zobaczylibyśmy złożoną architekturę. Komórka jest oddzielona od otoczenia błoną lipidową. Błona pełni wiele funkcji, między innymi umożliwia komórce komunikację z otoczeniem. Jest także skupiskiem większości receptorów kannabinoidowych i fabryką do produkcji endokannabinoidów. Wewnątrz komórki spotykamy wiele składowych, mianowicie obok jądra widzimy aparat Golgiego, retikulum endoplazmatyczne, a także wiele rybosomów i mitochondriów. 

Mitochondria pełnią istotne funkcje dla naszego zdrowia. Różnią się one bardzo pochodzeniem, strukturą i funkcją od innych części komórki. Mitochondria wyglądają jak małe bakterie osadzone w komórce i według niektórych tym właśnie są, a ich podstawową funkcją jest produkcja energii. 

Możemy sobie wyobrazić mitochondria jako małe elektrownie wewnątrz naszych komórek, wytwarzające energię dla komórek do naprawy, reprodukcji i wykonywania wszystkich swoich funkcji. Ta energia, jest potrzebna do życia! Nie ma energii, życie gaśnie.

Homeostaza energetyczna organizmu 

Jednym z podstawowych obszarów homeostazy, z którym związany jest układ ECS, jest homeostaza energetyczna czyli sposób, w jaki nasze ciało reguluje poziom energii poprzez przyjmowanie pokarmu, metabolizm i wydatkowanie energii. Jako regulatory metabolizmu, endokannabinoidy są ogólnie anaboliczne, co oznacza, że ​​zwiększają spożycie kalorii, wspomagają magazynowanie i zmniejszają wydatkowanie energii.   

Organizm w homeostazie wykazuje minimalne zapotrzebowanie energetyczne, nie eksploatując nadmiernie mitochondriów.

Układ endokannabinoidowy został również zbadany pod kątem jego roli w utrzymywaniu homeostazy immunologicznej. 

W szczególności naukowcy przyjrzeli się roli, jaką ECS i endogenne i egzogenne kannabinoidy, odgrywają w utrzymaniu zdrowia jelit - naszego drugiego mózgu.

Złe samopoczucie, zły humor - powody

Co odpowiada za nasz nastrój czy poczucie szczęścia ? Okazuje się, że problem nie zawsze „zaczyna się w głowie”. Powodem obniżonego nastroju, nerwowości czy niepokoju mogą być zaburzenia równowagi mikroflory.

Żeby przystąpić do wytłumaczenia sposobu, w jaki nastrój „bierze się” z mikroflory, należy wspomnieć szczególnie o połączeniu między mózgiem a jelitami (oś mózgowo-jelitowa). Mózg-jelita-mikrobiota to dwukierunkowy szlak, który łączy jelita i jelitową florę bakteryjną z OUN (ośrodkowym układem nerwowym), który obejmuje mechanizmy tj: neuronalne, endokrynne oraz immunologiczne. Jednak jelitowa mikrobiota jest najważniejszym czynnikiem, który wpływa na OUN, nastrój, zachowanie, lęk, depresję. To właśnie jelita i zamieszkujące tam mikroorganizmy wysyłają poprzez nerw błędny sygnał/informację jak się czujemy. Nerw błędny należy do autonomicznego układu nerwowego o charakterze przywspółczulnym, który odpowiada m.in. za odpoczynek. Wnętrze naszych jelit to ogromna liczba neuronów, dlatego też nie bez powodu mówi się, że jelita to nasz drugi mózg. Dlatego też dzięki nerwowi błędnemu możemy mówić o tej współzależności między jelitem, a mózgiem, i na odwrót. W jelitach znajduje się ok. 200 mln neuronów. To mniej niż w mózgu, ale więcej niż w rdzeniu kręgowym oraz obwodowym układzie nerwowym. 

Homeostaza emocjonalna 

Naukowcy zauważyli również, że układ endokannabinoidowy ma kluczowe znaczenie dla regulacji emocji oraz prawidłowej reakcji na stres. Możemy zatem mówić, że konopie odpowiadają za homeostazę emocjonalną. Homeostaza emocjonalna ma ogromne znaczenie przy zaburzeniach psychicznych, szczególnie u dzieci, o czym pisałem TUTAJ.  

Homeostaza to równowaga, to stabilne środowisko. Najważniejsze parametry wewnętrznego środowiska, każdego organizmu, to:

• temperatura ciała
• pH krwi i płynów ustrojowych
• ciśnienie osmotyczne
• objętość płynów ustrojowych
• stężenie związków chemicznych w płynach ustrojowych
• ciśnienie tętnicze krwi
• ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku węgla we krwi

Nadrzędność Układu Endokannabinoidowego 

Aby organizm prawidłowo funkcjonował, jego najważniejszy system - ECS, musi odpowiednio koordynować prawidłowe funkcjonowanie milionów komórek, komunikacji wewnętrznej, optymalizować parametry. Jest to możliwe dzięki współdziałaniu układu nerwowego, hormonalnego i immunologicznego. O nadrzędności ECS nad dwoma podstawowymi układami OUN i immuno pisałem wielokrotnie. ECS, odgrywa bezsprzecznie najważniejszą rolę w utrzymaniu stabilności procesów wewnętrznych. 

Całość współzależności zachodzących pomiędzy tymi trzema układami określa się mianem sieci neuro-immuno-endokrynowej.

Najlepszym przykładem takiej sieci jest ludzka skóra. Skóra i jej składowe funkcjonują jako „aktywne” narządy neuro-immuno-endokrynne, z dobrze zdefiniowanymi sieciami neuronalnymi. Ich powiązane funkcje, szeroki wachlarz stale przebudowujących się komórek nieneuronalnych i „mini-narządów” (tj. mieszek włosowy, gruczoł łojowy), zorganizowana maszyneria immunologiczna dla mechanizmów zapalnych i immunologicznych oraz synteza i uwalnianie licznych czynników wzrostu, substancji wazoaktywnych i hormonów. Funkcjonalny ECS w skórze, spełnia funkcje regulacyjne, odpowiadając za różne procesy biologiczne zachodzące w skórze, m.in.: proliferacje, wzrost, różnicowanie. ECS reguluje produkcje sebum, czyli mieszaninę substancji lipidowych produkowanych przez gruczoły łojowe, które chronią skórę przed wysychaniem oraz czynnikami zewnętrznymi. Zatem na poziomie jednego z naszych najważniejszych organów - skóry ecs odpowiada za jej równowagę - homeostazę.

Prawidłowo funkcjonujący ECS, równa się homeostaza.

Nasze procesy biologiczne i funkcjonowanie poszczególnych układów, w wyniku czynników zewnętrznych, patogenów, złej diety, stresu i innych, często pracują w trybie awaryjnym - po prostu chorobowym. Wiąże się to z niedoborem endogennych kannabinoidów, anandamidu i 2AG. W literaturze fachowej opisuje się syndrom niedoboru kannabinoidowego. Możemy te endogenne kannabinoidy uzupełniać w bardzo prosty sposób, suplementując się olejami CBD. 

To CBD wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu endokannabinoidowego ECS. To ECS wpływa na prawidłowe funkcjonowanie wszystkich innych systemów, w tym dwóch najważniejszych OUN i immuno. To w końcu pozwala organizmowi stabilizować najważniejsze parametry, wprowadzając organizm w stan homeostazy. 

Śmiało mogę, zatem postawić tezę, konopie = homeostaza.