Najnowszy raport WHO na temat CBD

Fragment raportu dotyczący zastosowania terapeutycznego i ich zakresu; epidemiologii, zastosowania medycznego:

Padaczka

Kliniczne stosowanie CBD najbardziej zaawansowane jest w terapii padaczek. W badaniach klinicznych udowodniono skuteczność kannabidiolu w terapii przynajmniej kilku form epilepsji, zaś jeden lek złożony z czystego (Epidiolex®) przechodzi obecnie przez trzecią fazę prób klinicznych.

Stosowanie CBD w przypadkach padaczek znajduje uzasadnienie w serii badań przeprowadzanych na zwierzętach od lat siedemdziesiątych. [59] Badania te zademonstrowały przeciwdziałanie napadom przez kannabidiol w wielu zwierzęcych modelach choroby. W oparciu o wyniki tych badań, CBD wprowadzono do prób na pacjentach z padaczką.

W zakrojonych na niewielką skalę badaniach z użyciem podwójnej ślepej próby i placebo - pacjenci otrzymywali przez okres trzech miesięcy poza swoimi przepisanymi lekami po 200 miligram CBD (czwórka z nich), bądź placebo (pięciu pacjentów) dziennie. W grupie przyjmującej CBD dwójka pacjentów nie doświadczyła przez całe trzy miesiące ani jednego ataku, stan trzeciego uległ częściowej poprawie, zaś u czwartego pacjenta nie zaobserwowano żadnej zmiany. W grupie przyjmującej placebo nie zaobserwowano również żadnej poprawy, w żadnej zaś z grup nie stwierdzono występowania symptomów zatrucia. Badania te miały jednak swoje ograniczenia, w tym: niewielką próbę, niejasne zaprojektowanie procedury podwójnie ślepej próby, oraz brak definicji „częściowej poprawy”. *60+

W innym badaniu, piętnastu pacjentów cierpiących na wtórnie uogólnione ataki padaczki skroniowej zostało w losowy sposób przydzielonych do jednej z dwóch grup. W podwójnie ślepej procedurze pacjenci otrzymywali przez okres do czterech i pół miesiaca, w zależności od grupy, 200-300 mg CBD dziennie, bądź placebo. Poza kannabidiolem/ placebo pacjenci otrzymywali też przepisane im wcześniej leki przeciwpadaczkowe (które jednak nie przeciwdziałały już efektywnie występowaniu symptomów). CBD było tolerowane przez wszystkich pacjentów, nie zaobserwowano śladów toksyczności, bądź poważnych efektów ubocznych. W grupie ośmiu pacjentów przyjmujących CBD u czterech zaobserwowano w trakcie trwania badań niemal całkowite, u trzech dalszych zaś częściowe ustąpienie napadów. Na jednego pacjenta CBD nie oddziaływało w żaden sposób. Dla porównania – stan siedmiu pacjentów przyjmujących placebo pozostał bez zmian, u jednego zaobserwowano poprawę.[61]

Istnieją również negatywne doniesienia odnośnie skuteczności stosowania CBD. W badaniach przeprowadzonych w 1986, podawana przez miesiąc dawka 200 – 300 mg kannabidiolu nie poskutkowała żadną wyraźną poprawą w porównaniu z grupą przyjmującą placebo.*62+ Również podwójnie ślepe badania z podawaniem 100 mg CBD trzy razy dziennie przez okres pół roku nie stwierdziły wystąpienia żadnych zmian w częstotliwości ataków ani poprawy funkcji poznawczych i kognitywnych. [63]

Przeanalizowano wyniki dwóch badań nad zastosowaniem CBD w terapii poważnych, lekoopornych padaczek dziecięcych.

Pierwsze z nich stanowiło otwarte badanie na grupie dwustu czternastu pacjentów (w wieku od roku do trzydziestu lat), którzy przed rozpoczęciem prób otrzymywali stałe dawki leków przeciwpadaczkowych. Pacjentom podawano doustnie kannabidiol – początkowo w dawce 2-5 mg/kg dziennie, dawkę następnie miareczkowano do osiągnięcia progu nietolerancji, bądź poziomu maksymalnego 25mg/kg lub 50mg/kg dziennie, w zależności od miejsca przeprowadzania prób. Podstawową jednostką pomiaru była procentowa zmiana w częstotliwości występowania napadów.

W grupie przyjmującej CBD mediana ilości napadów w miesiącu spadła z 30,0 do 15,8 w ciągu dwunastu tygodni terapii. Badania zostały także zaprojektowane w taki sposób, by ocenić bezpieczeństwo, brak jednak grupy kontrolnej oznacza, że ich wyników nie można użyć do oszacowania prawdopodobieństwa wywoływania przez CBD określonych efektów. Objawy niepożądane, zgłaszane przez ponad dziesięć procent pacjentów, obejmowały senność, spadek apetytu, biegunkę, zmęczenie i drgawki. Pięciu (3%) pacjentów przerwało leczenie z powodu wystąpienia efektów ubocznych. Poważne efekty uboczne zaobserwowano u czterdziestu ośmiu (30%) pacjentów, spośród których 20 (12%) doświadczyło silnych efektów ubocznych prawdopodobnie związanych z zażywaniem CBD, najpowszechniejszym z tych efektów był stan padaczkowy (n=9 [6%]). [64]

Ten sam zespół badaczy opublikował ostatnio wyniki badań nad wykorzystaniem CBD w leczeniu zespołu Dravet, złożonego i ciężkiej padaczki dziecięcej powiązanej z odpornymi na leczenie napadami i wysoką śmiertelnością.

W podwójnie ślepych badaniach sto dwadzieścioro dzieci i młodych dorosłych cierpiących z powodu zespołu Dravet zostało losowo przydzielonych do grupy przyjmującej doustnie roztwór CBD (20mg na kilogram masy ciała dziennie) lub placebo. Nie przerywano dotychczasowego standardowego leczenia środkami przeciwpadaczkowymi (mediana ilości przyjmowanych leków wynosiła 3,0).

Autorzy donosili, że kannabidiol zmniejszył medianę miesięcznej częstotliwości występowania napadów drgawkowych z 12,4 to 5,9, podczas gdy analogiczna zmiana u pacjentów przyjmujących placebo wyniosła jedynie 14,9 – 14,1. U niewielkiego odsetka (5%) pacjentów z grupy przyjmującej CBD całkowicie ustąpiły ataki, w grupie przyjmującej placebo nie stwierdzono ani jednego takiego wypadku. Efekty uboczne występowały częściej w grupie przyjmującej kannabidiol i obejmowały one biegunkę (31% - grupa z CBD, 10% - grupa placebo), stratę apetytu (28% i 5%) oraz senność (36% i 10%). Do pozostałych zaobserwowanych efektów ubocznych należały wymioty, zmęczenie, gorączka oraz nieprawidłowe wyniki testów funkcjonowania wątroby. Efekty uboczne poskutkowały wycofaniem się z badań ośmiu pacjentów w grupie przyjmującej CBD i jednego z grupy placebo. [65]

Zwrócono uwagę, że niektóre z niepożądanych efektów ubocznych kannabidiolu, które zaobserwowano w badaniach mogą mieć związek z interakcja z innymi przyjmowanymi lekami przeciwpadaczkowymi. W niedawnych badaniach przyjrzano się trzynastu pacjentom cierpiącym na padaczki lekooporne, którzy przyjmowali jednocześnie CBD i klobazam. U dziewięciu z trzynastu pacjentów zanotowano ponad pięćdziesięcioprocentowy spadek częstotliwości występowania napadów. Efekty uboczne zgłosiło dziesięciu z nich (77%), uległy one jednak złagodzeniu po zmniejszeniu dawki klobazemu. Wszyscy badani dobrze tolerowali kannabidiol. [66]

Po obiecujących wynikach badań nad leczeniem zespołu Dravet  kannabidiol (w postaci izolatu – Epidiolexu®) został zgłoszony przez GW Pharmaceuticals do zaakceptowania jako lek przeciwpadaczkowy.

Fragment raportu dotyczący innych sugerowanych jednostek chorobowych i działania CBD

Istnieją również dowody na to, że CBD może potencjalnie znaleźć zastosowanie w terapii co najmniej kilku innych jednostek chorobowych, badania nad takimi zastosowaniam są jednak mniej zaawansowane niż te dotyczące leczenia padaczek.

Dla większości z sugerowanych jednostek chorobowych istnieją jedynie dowody przedkliniczne, a tylko dla niektórych zarówno dowody przedkliniczne i (skromne) kliniczne. Zakres dolegliwości i chorób, w leczeniu których badano użyteczność CBD jest szeroki i koresponduje z wachlarzem (zbadanych lub domniemanych) właściwości kannabidiolu: neuroochronnych, przeciwpadaczkowych, dotleniających, anksjolitycznych, antypsychotycznych, przeciwbólowych, przeciwzapalnych, przeciwastmatycznych i przeciwnowotworowych. [37, 50, 67] Różnorodne terapeutyczne zastosowania CBD zostały niedawno przeanalizowane i zestawione – Pisant et al (2017), por. Tabela 1.

Inne prawdopodobne zastosowanie terapeutyczne, pod kątem którego badano CBD - to uzależnienie od narkotyków. Według opublikowanego niedawno systematycznego przeglądu badań, przeprowadzono ograniczoną przedklinicznych badań, których wyniki sugerowały, że CBD może być przydatne przy leczeniu uzależnień od opioidów, kokainy i stymulantów, niektóre wstępne wyniki wskazują również na użyteczność kannabidiolu w leczeniu uzależnień od marihuany i tytoniu u ludzi. By prawidłowo ocenić skuteczność CBD na tych polach, wciąż jednak potrzebna są dalsze badania. [68]