Na czy polega immunoregulacyjna rola kannabinoidów?

Chociaż układ endokannabinoidowy (ECS) bierze udział w regulacji wielu procesów w organizmie, jego rola podczas infekcji nie została do końca zgłębiona. Istnieją dowody sugerujące udział ECS w kontroli i eliminacji czynników zakaźnych, takich jak bakterie, wirusy i niektóre pierwotniaki, o czym pisałem już wielokrotnie.

Układ odpornościowy pełni ważną funkcję obrony gospodarza przed obcymi czynnikami lub patogenami, i w zależności od ich charakteru, wykorzystuje mechanizmy odporności wrodzonej i/lub adaptacyjnej, aby je wyeliminować. W obu przypadkach w eliminację patogenów zaangażowane są białka i wyspecjalizowane komórki.

System endokannabinoidowy składa się z receptorów kannabinoidowych, CB1 i CB2; związków endokannabinoidowych, takich jak AEA i 2-AG; oraz enzymów do syntezy i degradacji endokannabinoidów.

Receptory kannabinoidowe mogą być aktywowane przez fitokannabinoidy obecne w roślinie Cannabis sativa, takie jak CBD, CBG, THC i wiele innych, a także przez syntetyczne kannabinoidy wykorzystywane do celów eksperymentalnych, oraz stosowane w niektórych lekach.

Receptory CB1 i CB2 - ich rola w organizmie człowieka

Receptory kannabinoidowe są szeroko rozpowszechnione; CB1 ulega ekspresji głównie w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), szczególnie w korze mózgowej, opuszce węchowej, móżdżku i rdzeniu kręgowym. CB1 zlokalizowane są również w tkankach obwodowych, takich jak nadnercza, grasica, migdałki, płuca, serce, szpik kostny, prostata, macica, jajniki i jądra. Chociaż poziomy mRNA CB1 stanowią tylko 1-10% zawartości CB2 w tkankach układu odpornościowego, są one wyrażane (od najwyższego do najniższego poziomu ekspresji) w limfocytach B, komórkach NK, neutrofilach wielojądrzastych, limfocytach T CD8 i limfocytach T CD4. Z drugiej strony CB2 jest również wyrażany w OUN, ale najbardziej w tkankach układu odpornościowego, takich jak śledziona i grasica, oraz w subpopulacjach krwinek, takich jak limfocyty CD4 i CD8, neutrofile, monocyty, komórki NK i limfocyty B.

Receptory kannabinoidowe są obecne na komórkach odpornościowych, i mogą modulować funkcję układu odpornościowego, potencjalnie wywołując immunosupresję. 

Immunosupresja polega na spowalnianiu procesu, w którym wytwarzane są przeciwciała i komórki odpornościowe. Mówiąc prościej, polega ona na zmniejszeniu odporności organizmu. Odporność w zależności od przyczyn może wymagać obniżenia jej poziomu na określony czas lub na stałe. Za ten proces odpowiadają czynniki zwane immunosupresorami. Najczęściej są to leki immunosupresyjne. Immunosupresja jest niezbędna np. w przypadku burzy cytokinowej, przy ostrym przebiegu Covid-19.

Kannabinoidy mogą modulować zapalenie, chociaż nie zawsze w połączeniu z wiązaniem receptora kannabinoidowego, ze względu na cząsteczkę kwasu arachidonowego w strukturze, która jest prekursorem bioaktywnych lub przeciwzapalnych lipidów; ponadto mogą być metabolizowane przez biosyntetyczne cząsteczki eikozanoidów wytwarzające dodatkowe lipidy.

Ciekawym przykładem działania immunoregulacyjnego kannabinoidów jest ich wpływ na gronkowca złocistego. Gronkowiec złocisty S. aureus może powodować poważne infekcje u ludzi, takie jak infekcje krwi i zapalenie płuc lub infekcje kości i stawów. Może się rozprzestrzeniać poprzez bezpośredni kontakt z zarażoną osobą, w postaci kropelek roznoszonych przez kichanie lub kaszel, lub dotykając skażonych przedmiotów.

Cannabis sativa jest potencjalnym źródłem naturalnych związków zdolnych do zwalczania infekcji bakteryjnych poprzez wykazywanie oporności na antybiotyki.

G. Appendino wraz z grupa naukowców, zbadali profil przeciwbakteryjny kannabinoidów THC, CBD, CBG, CBC i CBN, wybranych ich prekursorów karboksylowych (prekannabinoidów) i syntetycznych izomerów pozycyjnych. Kannabinoidy wykazywały silne działanie przeciwbakteryjne przeciwko testowanym szczepom S. aureus opornym na metycylinę, co sugeruje, że niektóre kannabinoidy mogą być niezawodną opcją w leczeniu opornego na antybiotyki S. aureus.

W innym artykule opisywałem problem odporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, która zagraża współczesnej medycynie akademickiej, w dużej mierze zależnej od skutecznego zapobiegania i leczenia infekcji bakteryjnych. W powyższym tekście ponownie wskazałem na opracowanie z 2008 roku, pt.: ,,Antybakteryjne kannabinoidy z Cannabis sativa : badanie struktury i aktywności" pod przewodnictwem Giovanni Appendino, gdzie autorzy wykazali potencjał wszystkich pięciu głównych kannabinoidów: CBD, CBC, CBG, THC i CBN przeciwko sześciu szczepom Staphylococcus aureus opornych na metycylinę (MRSA).

CBD ma niezwykle przydatne działanie przeciwdrobnoustrojowe, stosunku do ponad 20 rodzajów bakterii Gram-dodatnich, w tym wielu szczepów kluczowych patogenów MRSA, wielolekoopornego (MDR) Streptococcus pneumoniae , Enterococcus faecalis i bakterie beztlenowe Clostridioides (wcześniej Clostridium) difficile i Cutibacterium (wcześniej Propionibacterium ). Co zaskakujące, CBD wykazywało doskonałą skuteczność przeciwko czterem bakteriom Gram-ujemnym, w tym niebezpiecznym patogenom Neisseria gonorrhoeae , Neisseria meningitides , Moraxella catarrhalis i Legionella pneumophila. Bakterie te są odpowiedzialne odpowiednio za rzeżączkę przenoszoną drogą płciową, zagrażające życiu zapalenie opon mózgowych, infekcje dróg oddechowych, takie jak zapalenie oskrzeli i płuc. 

W swoim arsenale walki z patogenami mamy, naturalne kannabinoidy pochodzące z najbardziej ekologicznych fabryk na świecie - konopi. Nauka potwierdza działanie kannabinoidów i daje obraz wszechstronności działania tych niezwykłych cząsteczek. Suplementujmy zatem konopie, co za każdym razem powtarzam.

źródła: 

Appendino G, Gibbons S, Giana A, Pagani A, Grassi G, Stavri M, Smith E, Rahman MM: Kannabinoidy przeciwbakteryjne z Cannabis sativa : badanie struktury-aktywności.