Europejski rynek konopi - analiza aktualnej sytuacji

Modele legalizacji konopi w Europie

Obecnie w Europie wyróżniamy pięć krajów, które w pewnym stopniu zalegalizowały konopie dla dorosłych użytkowników. Co ciekawe, każdy z nich stosuje nieco inne podejście, które możemy podzielić na trzy główne ramy:

Model naukowy realizowany w Holandii i Szwajcarii koncentruje się na sprzedaży komercyjnej poprzez projekty pilotażowe i eksperymenty. Holandia prowadzi Eksperyment Kontrolowanego Łańcucha Dostaw Konopi, który rozpoczął się w grudniu 2023 roku i potrwa do kwietnia 2029. W ramach tego programu dziesięciu licencjonowanych producentów dostarcza konopie do kawiarni (coffeeshops) w dziesięciu uczestniczących gminach. Od kwietnia 2025 roku eksperyment wszedł w główną fazę, gdzie wszystkie coffeeshops korzystają wyłącznie z produktów od wybranych dostawców.

W Szwajcarii działalność opiera się na projektach pilotażowych, które rozpoczęły się w styczniu 2023 roku po zmianie ustawy federalnej o narkotykach. Obecnie funkcjonuje tam siedem aktywnych projektów pilotażowych zatwierdzonych przez Federalny Urząd Zdrowia Publicznego, umożliwiających około 10 000 uczestnikom zakup konopi poprzez określone punkty sprzedaży, takie jak apteki, centra informacji o narkotykach czy specjalistyczne sklepy.

Warto odnotować, że w lutym 2025 roku szwajcarska Komisja Bezpieczeństwa Socjalnego i Zdrowia Rady Narodowej zatwierdziła wstępny projekt ustawy o pełnej legalizacji konopi dla dorosłych, który może zostać wdrożony już w 2026 roku. Jeśli tak się stanie, Szwajcaria stanie się pierwszym w pełni komercyjnym rynkiem konopi w Europie.

Uprawa domowa i stowarzyszenia konopne

Drugim modelem jest uprawa domowa i stowarzyszenia konopne, funkcjonujące w Niemczech, Luksemburgu i na Malcie. W tych krajach dorośli mogą legalnie uprawiać konopie na własny użytek: na Malcie i w Luksemburgu dozwolone są cztery rośliny na gospodarstwo domowe, podczas gdy w Niemczech trzy rośliny na osobę.

W Niemczech i na Malcie działają również stowarzyszenia uprawy konopi, które mogą dostarczać konopie swoim członkom pod ścisłymi warunkami. Stowarzyszenia te muszą być organizacjami non-profit, promować redukcję szkód, znajdować się w odpowiedniej odległości od szkół i mogą mieć maksymalnie 500 pełnoletnich członków.

Na przykład na Malcie członkowie mogą kupić dziennie maksymalnie 7 gramów, z miesięcznym limitem 50 gramów suszonych kwiatów. Dodatkowo, aby chronić młodzież, stowarzyszenia nie mogą sprzedawać konopi o zawartości THC przekraczającej 18% członkom poniżej 21 roku życia. W Niemczech członkowie powyżej 21 lat mogą kupić maksymalnie 25 gramów dziennie i 50 gramów miesięcznie, a osoby między 18 a 21 rokiem życia mają miesięczny limit 30 gramów z maksymalną zawartością THC wynoszącą 10%.

Według danych z kwietnia 2025 roku, na Malcie działa 19 zatwierdzonych stowarzyszeń konopnych, podczas gdy w Niemczech złożono około 630 wniosków, z czego około 216 otrzymało pozwolenia. Proces wydawania zezwoleń w Niemczech jest zróżnicowany w poszczególnych landach, co prowadzi do nierównomiernego rozwoju stowarzyszeń w różnych częściach kraju.

Niemcy wprowadzają również projekty pilotażowe handlu konopiami w ramach tzw. drugiego filaru swojego podejścia do legalizacji. Mimo że nie ma jeszcze konkretnych przepisów dotyczących tego filaru, 28 okręgów i gmin w 10 landach wyraziło zainteresowanie prowadzeniem badań naukowych dotyczących komercyjnego zaopatrzenia w konopie dla dorosłych.

Jednakże przyszłość tych projektów stoi pod znakiem zapytania ze względu na stanowisko nowo wybranej konserwatywnej partii rządzącej CDU oraz nowego Ministra Rolnictwa, Wyżywienia i Spraw Wewnętrznych, Aloisa Rainera, którzy są przeciwni legalizacji.

Jak widzisz, europejski rynek konopi przechodzi dynamiczne zmiany, a poszczególne kraje testują różne podejścia, szukając optymalnego modelu legalizacji, który zapewni bezpieczeństwo publiczne i zredukuje szkody związane z nielegalnym rynkiem. Warto śledzić rozwój sytuacji, szczególnie w kontekście szwajcarskich planów pełnej legalizacji, które mogą wytyczyć nową ścieżkę dla innych krajów europejskich.